ʻO ka moʻolelo ma hope o Santos o Puerto Rico

E hele wāwae i nā hale kūʻai o Old San Juan a hikiʻoe eʻike iā lākou: nā huahua lima i kālaiʻia, i hana pinepineʻia i ka lāʻau ( santos de palo ), nā haipule a me nā mea hoʻomana'ē aʻe. ʻO kēia nā santos o Puerto Rico, aʻo ia ka hopena o kahi moʻomeheu mokupuni e hoʻi mai nei i nā kenekulia. Hiki ke holoholoʻo Santos i ka'āina Latin.

Ua hanaʻia nā momona nui no nā halepule, akāʻo nā mea liʻiliʻi eʻike kokeʻia i nā hale kūʻai a me nā hale kiʻi e kūkuluʻia i loko o ka hale.

I Puerto Rico, kokoke i nā hale a pau kahi mele. Nui nā Puerto Ricans i kau i kā lākou ipu i loko o ka pahu lāʻau me ka paniʻana i nā puka, i kapaʻia he nicho , a hoʻohanaʻia e like me nā kuahu kahi e mōhai ai lākou a pule paha.

Ka Moʻolelo o Santos ma Puerto Rico

Ua ola nā kuʻuna santos ma Puerto Rico mai ka makahiki 16 mai. Hoʻohana lākou i kekahi kumu kūpono: no ka hoʻohanaʻana i ka home ma nā wahi kaiāulu i lawaʻole ka komoʻana i nāʻekalesia. Aia kahi mele mai Puerto Rico ma ka Hale Hōʻikeʻike o ka Moʻolelo o Smithsonian e pili ana i ka 1500s. I ka wā mua, ua kālaiʻia nā pōhaku i loko o kahi'āpana lāʻau; ma hope wale nō i lilo kaʻoihana i mea maʻalahi, me nā'āpana like i'ākoakoa pūʻia e hana i ka huahana i hoʻopauʻia.

Hanaʻiaʻo Santos e nā limahana iʻikeʻiaʻo santeros . Ma ka hoʻohanaʻana i kahi pahiʻoi aku,ʻo kēia mau meahana (he nui ka poʻe i mahaloʻia e like me nā mea akamai ma ka mokupuni) e hanaʻia i nā wāwae a i kekahi manawa e hoʻonani i kā lākou hana me nā pōhaku makamae a me ke kāwaha.

A laila, hoʻohana lākou i ka'enela a me ka paʻakai e hana i ke poʻo a me ka maka o ka mea hemolele.

ʻOiaiʻo kaʻoihana nui i manaʻoʻia no nā halepule, heʻano maʻalahi loa aku ia,ʻo keʻano,ʻo ka hana akamaiʻana o ka santos e pili ana i kahiʻano pilikino maʻalahi; ʻO nā mea'ē aʻe o nā masks vejigante , nā mea e hele mai i loko o ka nāhelehele o ka momona a me ka hilinaʻi, nā pele (i nā mea liʻiliʻi, i hanaʻia no nā hale kūʻokoʻa) me ka haʻahaʻa haʻahaʻa a me ka nani o nā homepunts.

Pēlā nō,ʻaʻole i hōʻikeʻia nā sosos i keʻano o ka poʻe haipule, ke nānā aku i ko lākou mau maka i ka lani a iʻole e hoʻolālā i ka hoʻokele o ka lokomaikaʻi a iʻole i ka hana a make paha. ʻAe, ua kālaiʻia i kahi kūpono pololei, aiʻole e holo ana ma luna o ka lio a kāmelo kāmela paha ma ka hihia o nā Mō'īʻekolu. ʻO kēiaʻano maʻalahi a me ka maʻalahi ka hāʻawiʻana i nā santos i ko lākou kūlana a me ko lākouʻano pono.

A 'Kalikimakaʻo Rican

He kūlana koʻikoʻiʻo Santos i nā ola o Puerto Ricans (a me nā poʻe Katolika ma Latin America), akā lākou hana no ka mālama hoʻomalu i kou manawa ma ka mokupuni. E like me nāʻoihanaʻoihana a me nāʻoihanaʻoihana, hiki lākou mai nā kiʻi kālai'āina, nā kiʻi kūʻaiʻuʻuku i loaʻa no kahi mau kālā wale nō i nā waiwai nani kaulana e pono ai kahi penny. Ināʻoe eʻimi nei i ka mea mua, e hele i loko o kahi hale kūʻai hoʻomanaʻo i San Juan a loaʻa iā lākou. No ka mea hope, he mea nui e nānā i ka inoa o ka mea pena. Hoʻomaʻa pinepine ka santeros kaulana i kā lākou hana, e hōʻoiaʻiʻo ana i kona waiwai a me ka lawelaweʻana ma keʻano he hōʻailona kūpono o ka hana lima. ʻO kahi pūnaewele i hoʻolaʻaʻia no Puerto Rican santos, he papa inoa o nā papahana a me nā mea hana akamai iʻikeʻia a puni ka mokupuni a me ka honua āpau.

Ma Old San Juan, he mau wahi kahi e loaʻa ai nā hiʻohiʻona maikaʻi o nā santos.

ʻO Galería Botello ma ke alanui Cristo kahi waihona nani o nā santos, nā mea i pili mai ka makahiki 1900 mai nā papa hoʻokipa kaulana ma ka mokupuni. ʻIke au i kahi hōʻike iki liʻiliʻi kūpono (no ke kūʻai aku) ma ka Art Galleryʻo Siena ma ka mokuʻo San Francisco, kekahi o nā mea nui o ke kūlanakauhale.

Hiki iāʻoe ke nānā i ka hale hōʻikeʻike punahele o santos no kahi nānā nui loa o kēiaʻano kuʻuna, nā hiʻohiʻona maikaʻi o Puerto Rican santos, a me nā nīnauele me nā kaukaualiʻi.

ʻO nā inoa nui loa o nā mō'īʻekolu (i ka wāwae aiʻole i ka lio) a me nā'ōlelo he nui a ka Virgin Mary. Inā pili lākou i kāu makemake, eʻoluʻolu eʻimi i nā hale kūʻai kiʻi ma ke kūlanakauhale eʻimi i kahi mea e kamaʻilio nei iāʻoe.