ʻO ka Maya o Central America kekahi o nāʻoihana kahiko kahiko o ka honua. Aia i loko o nā haneli he nui o nā kūlanakauhale nui a waiwai i hoʻolahaʻia ma ka hema o Mexico, Guatemala, Belize, El Salvador, a me Honduras o Honua.
Ma waena o 250-900 MK, hiki i ka civilization Maya ka hopena. ʻO ia i loko o kēia wā e kūkuluʻia nā kūlanakauhale kupaianaha a me nā hilahila i ka hopena o ko lākou holomua i ke kūkuluʻana. ʻO ia hoʻi i kēia manawa uaʻikeʻia nā Means i nā mea iʻikeʻia i loko o nā māla e like me ke kilokilo.
Ma ka hopena o kēlā manawa, hoʻomaka ka nui o nā kikowaena Mayan no nā kumu iʻikeʻoleʻia e nā mea kākau moʻolelo a me nā meaʻepekema. ʻO ka emiʻana i loaʻa i ka haʻaleleʻana i nā kūlanakauhale nui. Ma ka manawa iʻikeʻia ai ka'āina e nā poʻe Sepania, aia nō nā Mei e noho nei ma nāʻano liʻiliʻi liʻiliʻi. ʻO ka hana a me kaʻike o Mayan i ka nalowale.
Ua kiʻiʻia ka nui o nā kūlanakauhale kahiko e ka nahele i ka manawa i hala, a ua mālamaʻia nā mea he nui i loaʻa i kēia manawa. ʻOiai aia he mau haneli mau kahua'ikepuni o Mayan i Central America, eia kekahi o kā mākou punahele.
01 o ka 15
Hōʻoiaʻo Xunantunich (Belize)
Aiaʻo Xunantunich ma kaʻaoʻaoʻo Cayo kokoke i ka palenaʻo Guatemalan. He hale pule ia ma kahi o ka wā i hala hope loa. ʻO kona inoa,ʻo ia hoʻi ka inoaʻo "pōhaku pōhaku," he kuhikuhi i kaʻuhane o kahi wahine i'ōleloʻia e noho i kahi pūnaewele mai ka makahiki 1890 mai.
Hoʻolālāʻo Xunantunich i nā plazas a me nā kauhale he 25. Ua manaʻoʻiaʻo ia ka lua o ka inoa nui o Mayan i Belize ma hope o Caracol.
He kaulana ia i waena o nā malihini no kona nani a he wahi hale kiʻiʻuʻuku kahi e hiki ai iāʻoe ke aʻo i nā mea he nui e pili ana i kona mōʻaukala.
02 o 15
Keleʻele (Belize)
Aia kēia pūnaewele kālai'āina ma ka'ākauʻo Belize. He aha ka mea e kuhi ai ka mea hiki keʻike i kahi e noho ai nā poʻe noho. Aia kekahi hapa o kahi hale i hoʻohanaʻia i ka waiʻauʻau mahu e manaʻoʻia mai ka 900 MH Ua hāʻawi aku nā kahua o Burial i nā meaʻimi noiʻi i kahiʻoi aʻe o ke ola o Mayan me nā waiwai e like me nā kāmeka.
Aia ka pūnaewele ma kahi'āinaʻokoʻa akā, na kaʻohana eʻae i nā malihini e nānā i ka pūnaewele.
03 o ka 15
Kalecol (Belize)
Aiaʻo Caracol ma ka'āpanaʻo Cayo ma loko o ka Mālaʻo Kūpanaʻo Chiquibul, kahi e 40 mau mile mai Xunantunich. ʻO ia kekahi o nāʻoihana politika koʻikoʻi inā he mau'āina haʻahaʻa i loko o ka wā kūikawā.
Ma waho o ka pae nuiʻo Mayan i Belize, aia nō i loko o nā hale nui loa o ka'āina. Aia ma kahi o 70 mau halekupapau i kālaiʻia a he nui nā hieroglyphs weheʻoleʻia, e lilo ia i wahi kūpono loa no nā meaʻimi noiʻi.
04 o 15
Maya Maya (Belize)
ʻO ka kūlanakauhaleʻo Cerro Mayaʻo ia ka manawa kūʻai nui loa no nā kūlanakauhale'ē aʻe ma ia wahi. Ua manaʻoʻia kēia kūlanakauhale ma kahi kokoke i ka hopena o ka wā mua. Loaʻa iāʻoe ma ka'āpana kahakai'ākau o Belize. No laila e hiki iāʻoe ke hele ma ka moku a kaʻa paha. ʻO ka holo kaʻa e hāʻawi i kahi kūlana kūikawā me nāʻike maikaʻi.
Hiki iāʻoe ke piʻi i luna o kona hale kiʻekiʻe loa aʻike i kaʻike nui o ka Caribbean.
05 o 15
Lamanai (Belize)
Eʻikeʻoe iā Lamana i ka'ākau'ākau o Belize i ka'āpana Walk Walk. ʻO ka mea i hanaʻia ai kēia kahua pūnaeweleʻo ia nō kekahi o nā kūlanakauhale Mayan i nohoʻia no ka lōʻihi o ka manawa. Ua kūkuluʻia ia i loko o ka wā kahiko loa a he wahi kaulana ia i ka manawa i hōʻea mai ai nā poʻe Spaniards. ʻO ia kahi kokoke iʻekolu mau makahiki o ka nohoʻana o Mei.
06 o 15
Altun Ha (Belize)
Aia kēia pūnaewele Mayan ma ka'ākauʻo Belize, kokoke i Belize City a me ke Kai Caribbean. Ma mua o ka hoʻomakaʻana o nā kālaihonua e mālama iā ia, ua hoʻohanaʻia kekahi o nā pōhaku mai nā hale e nā poʻe'āina e kūkulu i ko lākou mau hale pono'ī.
ʻO kaʻoihana kiʻekiʻe loa ma ka pahu (Temple of the Masonry altars) e hōʻikeʻia ana i loko o ka logo o ka beer liʻiliʻi. He kūlana kūpono kēia no kahi pōkole pōkole.
07 o 15
Tikal (Guatemala)
He kūlana nuiʻo Tikal. He nui ka poʻe e noʻonoʻo aiʻo ia ka meaʻoi loa i loko o nā kūlanakauhale Mayan. He nui ka wahi. Inā makemakeʻoe eʻimi i nā mea āpau a pau e hāʻawi aku, ponoʻoe e lilo ma ka papa inoa i ka pō i loko o ia mea aiʻole e hoʻi i ka lā aʻe.
Inā hoʻokahi wale nō lā iāʻoe, e mālama ponoʻoe e hele i kahi plaque plaque a ma laila e hele i ke Keʻena # 4. ʻO kēia kahiʻoi loa loa o ke kahua holoʻokoʻa a hāʻawi i nā manaʻo kupaianaha.
Uaʻikeʻia kahi wahi no ka mea hihiu o nā'āhiu i nā ululāʻau hihiu. ʻO ka poʻe e moe ana i ka pō,ʻike lākou i nā jaguars i ka pō.
08 o 15
Yaxhā (Guatemala)
Ua hoʻohanaʻo Yaxhā i hale kikolaula a aia ma waena o nā kauhaleʻelua. Ua manaʻoʻiaʻo ia kekahi o nā mea hūnā maikaʻi loa o ka honua Mei. Ua kokokeʻoe e hōʻoiaʻiʻoʻaʻole e loaʻa ka lehulehu i kāu eʻimi ai i ka hale aliʻi, i ka mākū astronomical, a me kona mau alanui ākea.
Aiaʻo Yaxhá ma kahi o 500 hanana, 40 kapuaʻi, 13 mau kuahu, a meʻeiwa mau paila.
09 o 15
El Mirador (Guatemala)
ʻO El Mirador ke kūlanakauhale i lawe i ka lei mai Tikal e like me ka pūnaewele nui loa o Mei. He hale nō hoʻi kekahi o nā pyramid nui loa i ka honua i kūkuluʻia i ka wā kahiko.
Loaʻa kahi wahi i nā makahiki heʻelua wale nō i hala. He nui a kanuʻia i loko o ka ululāʻau eʻaʻohe mau hanana e kākoʻo i ka hoʻolālā. No laila, ponoʻoe e hele i kahi lāʻelima lā ma ka ulu lāʻau a loaʻa paha he helikopter. Mahalo, mahaloʻia nā malihini kipa i kahi hoʻomoana ma kahi e pono ai ka holoʻana no nā poʻe e hauʻoli ana e moe i loko o waho.
10 o ka 15
Takalik Abaj (Guatemala)
Eʻikeʻoe iā Takalik Abaj ma kaʻaoʻao hema o Guatemala ma ka Retalhuleu Department. He wahi nui loaʻo Takalik Abaj i ke kālepa ma mua o ka wā kahiko. I kēia manawa, uaʻikeʻiaʻo ia ka pūnaewele i hoʻopuka i ka helu nui loa o nā kiʻi kahiko a me nāʻoihana o Guatemala a me kahi pūnaewele hydraulic e komo pū ana me kekahiʻano sauna Mayan.
11 o 15
'Iximche (Guatemala)
He wahi liʻiliʻiʻo'Iximche ma nā kuahiwi o Guatemala. ʻOiaiʻaʻole heʻano kupaianaha e like me kona mau nui nui, kahi o kona wahi e hōʻike nei i nā mea kupaianaha no nā mauna a puni.
I ka manawa o Mayan,ʻo'Iximche kahi pākaua ma luna o ke kuahiwi i kū mālieʻole a hiki i ka poʻe Spaniards. Ma hope o ka lanakilaʻana, ua lilo ia i ke kūlanakauhale nui ma Guatemala a me Central America.
Ināʻoe e hele a hiki i ke kua i laila eʻikeʻoe i kahi kuahu e hoʻohanaʻia nei e Meena hou no kā lākou hana.
12 o ka 15
Quirigua (Guatemala)
Aiaʻo Quirigua ma ka 'Oihana Izabal. ʻAʻole kahi o nā kahua nui loa. ʻO ia ma ka piko o ka wā kūikawā a he manawa nuiʻo ia ka pūʻali koa kālepa a me ke kālepa o ka'āina. ʻO ke kumu o ka mea kūikawā a he mea koʻikoʻi ka nui o nā palapala hemolele i kākauʻia ma luna o kekahi o nā mokuahi kiʻekiʻe loa i ka New World.
13 o 15
Joya de Cerén (El Salvador)
Loaʻa iāʻoeʻo Joya de Cerén ma ka piko o El Salvador. He kūlanakauhale mahiʻai i hoʻopihaʻia i kahi o 200 mau makahiki. Ua haʻaleleʻiaʻo ia no ka luaʻiʻana mai Laguna Caldera.
He wahi nuiʻo Mayan kēia no ka meaʻo ia kekahi o nā mea i hōʻike i ka nohoʻana o ka papa haʻahaʻa. ʻAʻole hale nui a mau hale paha o ka elite. Ma kahi kūpono, loaʻa iāʻoe kahi mau hale liʻiliʻi meʻekolu mau hanana i hanaʻia e like me nā lumi, nā lumi kuke, a me nā lola.
14 o 15
Tazumal (El Salvador)
Aiaʻo Tazumal ma kaʻenaʻo Santa Ana o El Salvador. Aia ma kahi'āina me nā wahi'ē aʻeʻehā a ua nohoʻia no kahi liʻiliʻi ma kahi o kahi haneli. Hōʻikeʻo Tazumal i ka maʻalahi o ka nohona Mayan me ko lākou mau luakini nui a me nā kahawai.
ʻAʻole pono nā hale i kūkuluʻia i kēia manawa,ʻo Mayan. Ua hoʻolālāʻia ka poʻe o ke kūlanakauhale e Copán a me nā Toltecs a hōʻikeʻia i ko lākou hoʻolālā, me ka hoʻohuiʻana i kahi hui likeʻole.
Ma waho aʻe o nā hale, eʻike ponoʻoe eʻike i kekahi mau kapuaʻi a me kekahi o nā halekupapaʻu 23 i loaʻa ma laila.
15 o 15
ʻO Copan (Honduras)
ʻO Copan aia ma ke komohana Honduras he mea mahalo loa ia i waena o nā malihini a he mea nui hoʻi no nā meaʻepekema. A pēlā nō. Ua loaʻa nā kāʻei a me nā ton o nā kiʻi, nā kiʻi, nā kiʻi, a me nā mea hoʻonani i loko. Kōkua lākou a pau i ka moʻolelo o kēia kūlanakauhale.
ʻO kēia kekahi o nā kūlanakauhale ikaika loa ma ka mākia Maya ma ka hopena ma hope o ka lanakilaʻana o Quirigua.