Ka Huleana Hawaiʻi a me ka Moʻolelo ma ka Caribbean

ʻAʻole hiki i nā poʻe helehelena Iudaio ke hele mai i nā mokupuni i kaʻahaʻaina mōliaola a me Hanukkah e like me nā Karistiano e pili ana i ka Easter a me ka Mele Kalikimaka , akā makemake nā Iudaio i ka hoʻomaha ma ka Caribbean e like me ka mea - a ua liloʻo ia i hapa o ka moʻo Karipiano mai nā lā i hala mua loa o ka hoʻolālāʻana oʻEulopa. hoʻonohonoho. ʻO nā kaiāulu Sephardic ka poʻe i hoʻi aku ma mua oʻekolu mau kenekulia e hiki ke loaʻa i ka Caribbean, a he hale hoʻi no ka halepule mua ma Amerika.

Ka Moʻolelo Iudaio Karipiano

Ua hoʻokukeʻia ka'Ikelika i nā Iudaio mai Sepania a me Pokukala i ka kenekulia 15, aʻo ka hopena iʻikeʻia e ka nui o ka poʻe eʻimi i ka hilinaʻi ma nā'āina kūponoʻole, e like me Holland. Ua hoʻokumu nā Iudaio Pelekane ma nā mokuʻo Caribbean,ʻo iaʻo Curacao . ʻO Willemstad, ke kapikalaʻo Curacao, kahi homeʻo Mikve Israel-Emanuel Synagogue, i kūkuluʻia i ka makahiki 1674 a he wahi kū i ka nui ma nā kauhale o ke kūlanakauhale. ʻO ka hale i kēia manawa mai ka makahiki 1730 mai, a he poʻe Iudaio i kū i ka'āinaʻo Iuda a me ka hale mele kahiko o nā Iudaio.

ʻO ka mokupuniʻo'Esemaus, kahi mokupuni liʻiliʻi o ka mokupuniʻo Dutch, i ka manawa he nui ka nui o ka poʻe Iudaio:ʻo nā'āpana o ka halepule mua o Honen Dalim (i ka makahiki 1739) he wahi mākaʻikaʻi kaulana ia. ʻO Alexander Hamilton, i hānauʻia ma ka moku a ma hope mai hoʻi o nā kūpuna i hoʻokumuʻia oʻAmelika Huipūʻia, ua pilina ikaika loa i ka lāhui Iudaio o ka mokupuni, a ua'ōleloʻo ia he Iudaio ia.

Ma nā wahi'ē aʻe o ka Caribbean, ua hoʻoikaikaʻia nā mea kālepa Iudaio e ka poʻe Pelekane e noho i nā panalāʻau e like me Barbados , Jamaica , Suriname, a me nā waiwai Pelekane o nā mokupuniʻo Leeward. Ua liloʻo Suriname i mea hoʻokipa no ka poʻe Iudaio i kipakuʻia e nā Pukiki ma Pasila, no ka mea ua hāʻawi akuʻo Beritania iā lākou i ka nohoaliʻi piha i ka aupuni aupuni.

ʻO Barbados kahi home i kahi ilina o ka Iudaio kahiko - manaʻoʻiaʻo ia ka mea mua loa ma ka hemisphere - aʻo ka hale o ke kenekulia 17 i hoʻopaʻa mua i ka halepule o ka mokupuni a i kēia lā he hale waihona puke. ʻO ka Nidhei Israel synagogue ma Jamaica kahi i kapaʻiaʻo ka halepule mua loa ia ma ke Komohana Komohana, i hoʻolaʻaʻia i ka makahiki 1654.

Ua noho pū ka poʻe Iudaio ma Farani Martinique a me St. Thomas a me St. Croix , i kēia manawa he māhele o kaʻAmelika Huipūʻia akā ua noho muaʻia e Denmark. Aia kekahi Halepule kaulana (i ka makahiki 1833) ma ke poʻoʻo St. Thomasʻo Charlotte Amalie. Eʻike koke nā malihini i ka papa lepo:ʻaʻole kēia he hoʻomana i ka wahi o ka mokupuni, akā, he mea mālama i ka Inquisition, i ka manawa e hālāwai ai nā Iudaio ma kahi huna a ua hoʻohanaʻia ke one i ka kani muffle.

Heʻekolu halepule hoʻi ma Havana, Cuba , kahi i noho ai ma kahi o 15,000 mau Iudaio (nui loa i ka wā i hoʻoholo ai ke aupuni o Castro i ka makahiki 1950). Aia nō naʻe he mau haneli e noho ana ma ke kapikala Cuban. Eia kekahi mau mea kupanaha kaulana:ʻo Francisco Hilario Henríquez a me Carvajal, ka Iudaio, i noho pokole ma keʻano he pelekikena o ka Repubalika Dominican, aʻo Freddy Prinz lāuaʻo Geraldo Riviera i waena o kekahi mau kānaka koʻikoʻi o ka Puerto Rico e ala aʻe i kaʻino.

Ua komo nui nā poʻe Helene mua i ka hanaʻana i kēlā mau Caribbean nui a me ka rum, e hōʻike ana i kā lākouʻike i ka mahiʻai i ka New World. ʻO John Nunes, he Iudaio mai Jamaica mai,ʻo ia kekahi o nā mea i hoʻokumu i ka distillery Bacardi ma Cuba,ʻoiaiʻo Storm Portner kekahi o nā mea kanu kō kō i Haiti.

ʻOiai ua hōʻole nā ​​kānaka Iudaio ma nā mokupuniʻo Karipiano mai kahi o ka mōʻaukala, ua ulu nā hapuna o nā Iudaio ma nā moku'āina o Puerto Rico a me St. Thomas i nā Mokupuni Melika o Hawaiʻi -ʻo ia hoʻi he nui o nā halihali mai ka'āina.

Eʻike i nā Kānaka a me nāʻike ma ka Hui