ʻO ka National Mall ,ʻo ia ka piko nui o Washington DC, i ka manawa i kūkulu muaʻia ai ke kūlanakauhaleʻo Wakinekona e noho mau i ke aupuniʻoʻAmelika Hui PūʻIa. ʻO ke keʻena o ka lehulehu i kapaʻia i kēia manawaʻo Mall me ka uluʻana o ke kūlanakauhale a me ka lāhui. Ma hope iho nei he moʻolelo pōkole o ka moʻaukala a me ke kūkuluʻana o ka National Mall.
ʻO ka papa hoʻolālā a me ka Mall National
I ka makahiki 1791, ua kohoʻo Pelekikena George Washington iā Pierre Charles L'Enfant, he mea hōʻailonaʻAmelika a me ke'enekino kālai'āina, e hoʻolālā i ka papa'āina heʻumi mile o ka moku'āina aupuni e like me ke kapikala nui o ka lāhui (ka District of Columbia).
Ua waihoʻia nā alanui o ke kūlanakauhale ma kahi papahele e hoʻomoe ana i ka'ākau-hema a me ka hikina-komohana me ka diagonal whānui "grand avenues" e hele ana i ke alahaka a me nā'ōwae a me nā plaza e hāʻawi ai i nā wahi ākea no nā monumoku a me nā hoʻomanaʻo. Uaʻikeʻo L'Enfant i kekahi "alanui nui" e hoʻonui ana i kahi mile mile ma waena o ka haleʻo Capitol a me kahi kiʻi holoʻokoʻa o George Washington e hoʻonohoʻia ma ka hema o ka Hale Hōʻike (kahi o ka Hale Palekana Washington i kēia manawa).
ʻO ka Plan McMillan o ka makahiki 1901-1902
I ka makahiki 1901, ua hoʻonohonohoʻo Senator James McMillan o Michigan i kekahi papa o nā mea kākau kaulana, nā mea hoʻolālā'āina, a me nā mea hana kiʻi e hana i kahi hoʻolālā hou no ka Mall. Ua hoʻonui ke kumumanaʻo o McMillan ma ka papahana kiʻi mua a ka'Anfant a ua hoʻokumu i ka National Mall iʻikeʻia i kēia lā. Ua hoʻolālāʻia ka papahana no ka hoʻoponopono houʻana i ka'āinaʻo Capitol Grounds, e hoʻolaha ana i ka Mall ma ke komohana a me ke kūkulu hema e kūkulu i ke Komohana Komohana a me East Potomac, kohoʻana i nā wahi no ka Lincoln Memorial a me Jefferson Memorial a hoʻoneʻe hou i ka hale kaʻa o ke kūlanakauhale, i ka huahakolu i hoʻokumuʻia e Pennsylvania Avenue, 15th Street, a me ka Mall National (Federal Triangle).
ʻO ka National Mall i ka 20th Century
Ma waena o ka makahiki 1900, lilo ka Mall i mea hoʻokumu mua loa no ko kākou lāhui no ka hoʻokipaʻana i nā lehulehu, nā hui aupuni, nā kū'ē a me nā hōʻailona. ʻO nā hanana kaulana i komo i ka 1963 Malaki ma Wakinekona, ka MH 1995 miliona, Malakiʻo ke kauaʻo Iraq, ka Rolling Thunder, Ke Pelekikena Pelekikena a me nā mea'ē aʻe.
Ma loko o ke kenekulia, ua hoʻokumu nā Smithsonian Institutions i nā hale kūʻaiʻike honua (10 i ka lā a pau) ma ka National Mall e hoʻolako ana i nā lehulehu i nā koina e pili ana i nā'ōiwi a me nā meteorites i nā locomotives a me nā mokulele. Ua kūkuluʻia nā hoʻomanaʻo hoʻomanaʻo āpau ma ka makahiki he haneri e hoʻohanohano i nā mea hōʻailona hilinaʻi e kākoʻo i ko mākou lāhui.
ʻO ka National Mall i kēia lā
ʻOi aku ma mua o 25 miliona poʻe ke hele aku i ka National Mall i kēlā me kēia makahiki a makemakeʻia kekahi kumumanaʻo e mālama ai i ka puʻuwai o ke aupuni. I ka makahiki 2010, ua kaulimaʻia kahi National Mall Plan e hōʻano hou a hoʻomoho hou i nā pono a me nā pono hana ma ka National Mall i hiki iā ia ke hoʻomau i keʻano heʻoihana koʻikoʻi no nā hana civic no nā hanauna e hiki mai ana. Ua hoʻokumuʻia ka Trust no ka Mall Mall e hoʻolako i ka lehulehu i ka hoʻokumuʻana i kahi kumumanaʻo no ka hoʻokōʻana i nā pono o nā poʻeʻAmelika a kākoʻo i ka National Park Service.
Nā Pono kūikawā a me nā lā
- Hoʻomakaʻia ke kūkuluʻiaʻana o ke kūkulu hale kipi i ka makahiki 1793.
- Ua hoʻokumuʻia ka Smithsonian e ka'aha'ōlelo i ka makahiki 1847.
- Ua hoʻomakaʻia ke kūkuluʻana i ka Monumentʻo Washington i ka makahiki 1848 akāʻaʻole i pau i ka makahiki 1884.
- Ua kūkuluʻiaʻo Union Station i ka makahiki 1907 ma keʻano he mahele o ka papahana McMillan, eʻae ana i ka laweʻiaʻana o nā ala kaʻa kaʻaʻole ma ka Mall a me ka hoʻopauʻana i ka pono no ka Baltimore & Ohio Railroad terminal i loaʻa ma kahi kahua o ka National Gallery of Art.
- ʻO nā kumulāʻau'ohia i hāʻawiʻia i ka'āina e Iapana i kanuʻia ma kahi o ka Tidal Basin i ka makahiki 1912.
- Ua hoʻolaʻaʻia ka Hoʻomanaʻo Lincoln i ka makahiki 1922.
- Ua hoʻopauʻia ka hoʻomanaʻoʻo Thomas Jefferson i ka makahiki 1939
Nā Agencies me ka Mana no ka National Mall
- Council Council on Preservation Preservation (ACHP) - Ke aʻo aku nei ka luna aupuni i ka Pelekikena a me ka'aha'ōlelo e pili ana i ka kulekele hoʻomalu honua.
- Commission of Fine Arts (CFA) -ʻO ke komisina, i hanaʻia i ka makahiki 1910, he kūkākūkā e pili ana i ka hoʻolālā a me keʻano o nā mea e hana ai i ka hale no ka mālamaʻana i ka hanohano o ke aupuni.
- National Planning Planning Commission (NCPC) -ʻO ke keʻena hoʻolālā hoʻolālā o ke aupuni aupuni, i hoʻokumuʻia i ka makahiki 1924, hoʻolako i nā'ōlelo aʻo e pili ana i nā papahana e pili ana i ke kaona'āina a me nā wahi e pili ana.
- Māhele National Park Service / National Capital Region (NPS / NCR) Washington Metropolitan Region) Ma keʻano he keʻena o ka 'Oihana Keʻena Kalaiaina o ka Moku'āinaʻo Amelika, mālama ka National Park Service a hāʻawi i nā lawelawe no nā mākaʻi'āina oʻAmelika.