ʻO ka manawa pinepine, hoʻomaka lākou me kahi haʻalulu liʻiliʻi e kani e like me ka holoʻana o kahi kaʻa. E hahai ana ma muli o ka hukiʻana i nā aʻalolo a me ke kīʻaha i nā kīʻaha me ka wikiwiki hoʻokahi. ʻO ka mea e manaʻoʻia, hiki i ka pōʻino nui loa ma waho o kahi mau kiʻi kiʻi a me nā papa kīʻahi lumi, akā i kekahi manawa manawaʻole hiki ke hoʻomau mālie i ka'ōpū o ka Honua.
He aha nāʻela?
ʻO ka hoʻokuʻu ikaika o ka ikehu ma nā papa o ka honua, nā pūpū o kaʻano e lele ma luna o kaʻaʻahu ma lalo o ka pīpī, ka hapa nui o mākou e hoʻomanaʻo e pili ana i nā olai mai ka papahana hoʻonaʻauao kula kiʻekiʻe.
I Alaska, kahi e hui ai ka pae Pākīpika me ka pāpale o ka'ākau oʻAmelika Hikina, ua hoʻokuʻuʻia ka mana i kēlā me kēia lā, e like me ka haweweʻana o ka moku a me ka hopena o kahi kaʻa, e hilinaʻi ana i ka epicenter, kahi i kū ai nā papa a hui me ka hohonu ma lalo o mākou.
No ke aha e nui ai nā ōlaʻi i Alaska?
ʻO nā mau Pākīpikaʻelua a me ka maikaʻiʻole o ka papa Pākīpika e hoʻomau mau ana i kahi kūlana ma luna o kaʻaʻahu, aʻo ke kiʻiʻana o ka Moana Pākīpika ma lalo,ʻo ia hoʻi ka North American. Aia kekahi'āpana'āpana o Alaska i nā palena o kēia mau papa: Southcentral Alaska, kokoke i Anchorage; Kalaina, kokoke i Fairbanks; a ma kahi o ka Aleutian Chain. E hiki i nā hemahema ke nānā i kēia mau palena, aiʻole e pili pū me lākou, a lele i luna ma ka honua.
ʻO nā hewa a Salcha, Fairbanks, Minto a me Denali.
ʻEhia mau'ōlaʻi i Alaska i kēlā me kēia makahiki?
Aia 11% o nā ÷ la i loaʻa i Alaska, aʻo 3 o 6 nui loa i ka moʻolelo i kākauʻia ma laila. Mai ka makahiki 1900, ua uluʻo Alaska i ka nui he 7 a 8 paha mau'ōlaʻi i kēlā me kēia makahiki, 45 mau anikaila kiʻekiʻe 6 a 7 paha, a he 10,000 mau haʻalulu i kēlā me kēia makahiki.
ʻO ke ōlaʻi kaulana loa,ʻo ia nō ka makahiki 1964 "Nui Alaska Earthquake" i pili kokoke iā Prince William Sound. Me ka magnitude 9.2 iʻoi aku i 4 mau minuke, ua lilo i kēia kaikunāne weliweli a me ke kai eʻe e ola ai he 100 mau kānaka a hoʻololi i ke kūlanakauhaleʻo Anchorage i kahi'āpanaʻino. ʻO nā poʻe liʻiliʻi ma Prince William Sound, e like me Valdez , ua hoʻohioloʻia e ka nalu i paʻi, aʻo ke kūlanakauhale i kēia manawa ma kahi wahi hou loa e pili ana i 6 mile mai kahi kahua mua.
Ke hele koke nei au i Alaska; e pono iaʻu?
ʻAʻole. Ma keʻano o nā hanana maoli,ʻo ke alalaʻi o Alaska he wahi ia o ka'āina'āina, he mea paʻakikī e like me ka mea. ʻO ka mea nui loa no ka mea e noho ana ma kahi'āina hoʻokele'āina e hoʻomākaukau. Ua koiʻia nāʻohanaʻo Alaska e kūkulu i kahi "pilikia hanana" o kaʻai, ka wai, kaʻaila, a me ka hale hoʻomaha no kahi pule hoʻokahi i ka hebedoma i kahi kumu'ē aʻe e like me ka 1964 hou. Ke aʻoʻia nei nā keiki kula i ka mantra kaulana, "Duck, Cover, a Hold", e hūnā ana ma lalo o nā papa hana ma nā papa hana maʻamau, a no nā keiki ma kahakai, e hana ana i nā puke wehewehe no ke kai eʻe. Hoʻomaopopo: Ma ka lā 24 o Ianuali, 2016, heʻehiku nui o 7 earthquake i hōʻea iā Cook Inlet e pili ana ma kahi o 100 mile ma ka hema o Anchorage, me ka pōʻino iki i Anchorage, akā, e hakihaʻiʻia nā kinoea a me nā laina wai ma ka'āinaʻo Kenai .
Inā heleʻoe i Alaska, hiki i nā mea kōkua no ka mālamaʻana i kahi ōlaʻi, a he haʻalulu nui paha ia.
- Eʻike i kou wahi. Aiaʻoe kokoke i nā hale nui? ʻO ke kai? Ma kahi papa luna o ka hokele? E hoʻolālā mua no ka pukaʻana aku, a noi i ke koʻokoʻo ma nā hokele inā loaʻa iā lākou kekahi hui kūlohelohe (aneane paha).
- E kau i kou mau kāmaʻa, kahi kī, kī, a me ke kelepona kokoke aku a iʻole e hiki aku i kahi moe. E hoʻomanaʻo, e uila nā mea a i kekahi manawa e hāʻule i ke ōlaʻi, no laila e makemakeʻoe e hoʻopaʻa i nā mea likeʻole ma mua o ka hoʻomahaʻana no ka pō i hiki iāʻoe ke hopu koke iā lākou.
- Inā kū ka hela a aiaʻoe i loko, e noho i loko. Mai holo i waho. E kiʻi i lalo o kahi moena, papa, a pākaukau, a uhi i kou poʻo. Ināʻaʻohe mea e peʻe ma lalo, e hele kokoke i kahi paia i loko, e hele i ka papahele, a uhi i kou poʻo. Mai hele a kokoke i nā puka makani, nā mea kani nui, a me nā kāpena. E noho ma laila a hiki i ka wā e oki loa ai ke kuʻiʻana, hiki ke hiki i kekona kekona a iʻole mau minuke. Ināʻoe ma kahi hōkele a iʻole kahi nui ākea o ka lehulehu, e hahai i nā kuhikuhi mai nā limahana aiʻole nā alakaʻi alakaʻi no ka hoʻiʻana i kahi palekana, inā pono. Eʻike e hiki ke hoʻoikaika i nā pūnaewele hoʻolapalapa a me nā mea ahi paha ma ka haʻaluluʻana.
- Inā ma waho, e neʻe aku i nā pola'āpana, nā hōʻailona, aiʻole nāʻili uila, hoʻokahe i ka lepo a uhi i kou poʻo. Ināʻoe e hoʻokele, e noho i loko o kāu kaʻa a huki koke i ka hiki. Mai hele i ka kaʻa a hiki i ke kūʻana. Inā hāʻule ka laina laina ma luna a kokoke paha i kāu kaʻa, e noho ma ka kaʻa a kali i ke kōkua.