Aia ma ka moʻolelo ma hope o kaʻona'alanilani o ka Netherlands
ʻO nāʻula o ka hae Dutch heʻulaʻula, keʻokeʻo a me ka polū-ʻaʻohe alaniʻoluʻolu. Akā ma nā wahi a puni o ka honua,ʻo ka Netherlands e pili kokoke ana i kaʻalani, i nā kala a pau. Hāʻawe lākou i nā lā o ka haʻaheo o ka'āina, a uaʻaneʻane piha nāʻaʻahu hui a lākou i hue huela'ōniʻoniʻo.
Hiki paha i kaʻaneʻane ke nānā aku, akā, aia kekahi moʻolelo kaulana ma hope o ka aloha aloha o ka poʻe Polani'Alekania i kēia kala.
Aka, he mea pono ke imi i ke kumu, ina e pilikino ka poe Dutch i ke alani, o ko lakou hae he lina keokeo, keokeo a me ka uliuli?
ʻO ka Netherlands ko ka hae mua loa o nā hae (he mau hiʻohiʻona'ē aʻe ka'ōlelo Pelekānia a me ka German),ʻo ia ka'āina i laweʻia i ka makahiki 1572 i kona wā kaua o ke kūʻokoʻa. Ua hele mai nā leka mai ke kāʻei o ke aliʻi o Nassau.
A e like hoʻi me kekahi mau mea kākau moʻolelo,ʻo ka piko waena o ka hae Pelekane he meaʻalani mua, akā, ua'ōleloʻoleʻia ka paʻaʻole o kaʻalaniʻalani. Ma muli o kaʻulaʻulaʻana o nā'ōpala i ka manawa pōkole ma hope o ka haeʻana o ka hae, ua hele ka moʻolelo, uaʻulaʻula kaʻulaʻula o ke kala.
ʻOiai ua liloʻoleʻo ia i hapa o ka hae Pelekane,ʻo kaʻalani ka hapa nui o ka moʻomeheu Dutch. Hiki ke hoʻihoʻiʻia ka'ōmoleʻalani i nā aʻa o ka Netherlands:ʻO Orange kaʻaʻahu o kaʻohana aliʻi Dutch.
ʻO ka hanauna o ka moʻokūʻauhau o kēia manawa-ʻo ka Hale o Orange-Nassau-e hoʻi hou iā Willem van Oranje (William o Orange). ʻO Willem kēia ka mea nāna e hāʻawi kona inoa i ka mele kahiko o ka'āina,ʻo ka Wilhelmus.
Willem van Oranje (William o Orange)
ʻO Willem ka alakaʻi o ka kipi kipi i ka poʻe Sepania, a me ka hoʻoikaikaʻana i ke kūʻokoʻa kūlani ma 1581. Hānauʻia i loko o ka hale o Nassau, liloʻo Willem i Prince o Orange i ka makahiki 1544 i ka wā i lilo ai kona hoahānauʻo Rene o Chalon, ke aliʻiʻo Orange i ia manawa, kapaʻiaʻo Willem kona hoʻoilina.
ʻO Willem ka lālā mua o kaʻohanaʻohana o ka Haleʻo Orange-Nassau.
Malia paha ka lanakila nui loa o ka haʻaheo o kaʻalani hina ma Koningsdag (lā o ka Mō'ī), ka lā hoʻomaha oʻApelila 27 e hoʻomanaʻo ai i ka lā hānau o ka mō'ī o ka'āina. A hiki i ka makahiki 2014, uaʻikeʻia ka inoaʻo Queen's Day, no ka hanohano o ke mō'ī mua. E paʻakikīʻiaʻoe eʻike i kahi kanaka Lōlani nāna iʻaʻaʻole i ke kala i kēia lā. A ma kekahi lā hānau aliʻi, ua holo ka hae haeʻo Dutch me nā hae alani i hoʻohuiʻia.
Dutch Sports Fans a me'Oranjegekte
Akā,ʻo ka'ōniu kala i loaʻa i ke kauwela ma Netherlands, i kēia lā, ua hōʻailonaʻia ka haʻaheo nui i ka'āina a me ka'ōlelo Dutch. ʻIkeʻia i ka inoa o'Oranjegekte (Orange craze) aʻo'Oranjekoorts (Orange fever), ka mea nānā i ke kala i hoʻokaheʻia i loko o nā hanana haʻuki holikino ma ka hopena o ka 20st.
Uaʻaʻahu ka poʻe Dutch i kaʻonika no ke kākoʻoʻana i kā lākou mau hui i ka wā o ka makahiki 1934.ʻO ka'ahuʻula, nā pāpale a me nāʻulaʻula,ʻaʻole ia wale nō nā hōʻike o kēia maʻiʻalani; ua pena kekahi poʻe Dutch i ko lākou mau kaʻa, hale, nā hale kūʻai a me nā ala ala. Ua hele akuʻo KLM Royal Dutch Airlines i ka penaʻana i kekahi o kāna mau hua mokulele Boeing 777 a me kekahi mau hiʻohiʻona no ka hanohano o ka poʻe Pelekane.
No laila ināʻoe e hoʻolālā ana e kipa i Amsterdam aiʻole ma kahi'ē aʻe ma Netherlands, hiki paha iāʻoe ke kiʻi i kahi meaʻalani o ka lole (aiʻoleʻelua). ʻAʻole pahaʻo ia ka koho iʻoi aku ka hoʻopunipuniʻoi aku, akā ināʻoʻoe ma Netherlands, ke kau nei i kaʻalani e kōkua iāʻoe e hoʻohālike iāʻoe.