E noʻonoʻoʻoe i nā mea a pau eʻike e pili ana i ka mauna kiʻekiʻe o ka honua? E noʻonoʻo hou! ʻEhiku mauʻikeʻike iki e pili ana iā Mt. E Everest e hiki ke hāʻawi iāʻoe i ka nānā houʻana ma luna o kēia kaha kiko.
01 o 07
Pehea Peheaʻo Everest?
Ma hope o ka makahiki 1955, ua kipa kahi hui o nā'anānia Indiya i ka Everest e hana i kahi anaʻikeʻia o ka kiʻekiʻe o ka mauna. Me ka hoʻohanaʻana i nā mea maikaʻi loa o ka lā, ua hoʻoholo lākou i kū i 29,029 kapuaʻi ma mua aʻe o kaʻilikai, kahi e noho mauʻia ai ka kiʻekiʻe o kaʻike iʻikeʻia e nā meaʻo Nepali a me Kepanī a hiki i kēia lā.
Akā, i ka makahiki 1999, hoʻonohonoho ka National Geographic Team i kekahi mea GPS ma ka piko a hoʻopaʻaʻia ka kiʻekiʻe ma kahi o 29,035 kapuaʻi. A laila, i ka makahiki 2005, ua hoʻohana kekahi hui Kina i kekahi mau mea pololei loa no ke anaʻana i ka mauna e kū ana ma waho o ke hau a me ka hau i hōʻiliʻili ma luna. ʻO ko lākou kūlana hana i loaʻa i 29,017 kapuaʻi.
He aha kēia o kēia mau mea i pololei? No ka manawa i kēia manawa, he 29,029 kapuaʻi ka kiʻekiʻe o ka kiʻekiʻe o Everest, akā, ua hoʻolālā houʻia ka manaʻo o ka mauna, no ka mea, ua manaʻoʻia ua loli paha ka kiʻekiʻe ma hope o ka hoʻokele o ka makahiki 2015. Malia paha e loaʻa kahi manaʻo o ka kiʻekiʻeʻoiaʻiʻo ma hope loa.
02 o 07
ʻO ka Mystery o ke Kelepa o Mallory
ʻO ka hopena lanakila mua loa o Everest i kākauʻia e Edmund Hillary a me Norzing Norgay ma ka lā 29 o Mei, 1953. Akā, aia kekahi poʻe e manaʻoʻiʻo nei ua piʻi maoliʻia i mua.
Ma hope o ka makahiki 1924,ʻo kahi kanaka e piʻi aʻe nei ma ka inoa o George Mallory, me Andrew Irvine, kekahi o ka huakaʻi e ho'āʻo ana e hoʻopau i ka piʻi mua o ka mauna. Uaʻike muaʻia ka Duo i ka lā 8 o Iune o kēlā makahiki ma lalo iho o ka piko, akā, e piʻi mau ana i luna. Mahope koke iho, ua nalowale lakou, haalele ana i kahi mea hilahila ole no na makahiki. Ua hana maoli lākou iā ia i luna i kahi kokoke iʻekolu makahiki i mua o Hillary a me Norgay a i make paha i loko o ka ho'āʻoʻana?
I ka makahiki 1999, uaʻikeʻia he hui o ka poʻe piʻi climber i ka hapa o Mallory ma luna o ka paliʻo Everest. ʻAʻole iʻike iki ke kino inā ua hikiʻo ia i ka piko a meʻoleʻaʻoleʻo ia iʻikeʻia i ka huila o ka hui. Ua manaʻoʻiaʻo Irvine e halihali mau ana i ka kamera i ka wā i piʻi ai lākou, a hiki i kēlā mea ke lawe i ka hōʻike kiʻi kiʻi no ko lākou holomua a iʻole ko lākou hopena. I kēia lā, uaʻikeʻoleʻia ka kino o Irvine - a me ka kamera - akā, inā loaʻaʻole kahi weheʻia, hiki iā ia ke hoʻololi i ka moʻolelo mōneka a mau loa.
03 o 07
ʻO wai ka mea i piʻi i kaʻaeʻana i ka nui?
ʻO ka piʻiʻanaʻo Everest he mea liʻiliʻi loa ia, aʻo ka hikiʻana i kaʻoihana kiʻekiʻe he mea nui loa ia. Akā, no kekahi poʻe, piʻi i ka mauna i ka manawaʻaʻole i lawa. ʻO kaʻoiaʻiʻo,ʻo nā kāneʻelua -ʻo Apa Sherpa lāuaʻo Phurba Tashi Sherpa - ua nakinakiʻia no nā'āpana lanakila loa o ka mauna. Ua kū nā keikikōneʻelua ma luna o kahi kiʻekiʻe loa ma ka Honua he 21 manawa pīhoihoi.
ʻO ka moʻolelo no nā hapa nui loa e kahi nonpa Sherpa e mālamaʻia e American Dave Hahn, he alakaʻi no ka RAT Expeditions. Ua heleʻo ia i ka piko 15 mau manawa. ʻO ka wahineʻoi loa o Lhakpa Sherpa, ua piʻiʻo ia i ka mauna he 8 manawa nui.
04 o 07
ʻO ka wikiwiki loa
No ka piʻiʻana o nā'onike he nui, e hōʻea ana i ka piko me kahi kū i nā lā he nui a me nā kū ma nā wahi hoʻomoana e hoʻomaha a hoʻi hou ma ke ala. Akā, ua hiki i kekahi mau mea kōkua alpinists hiki ke hele mai Base Camp a hiki i ka piko me ka wikiwiki o ka manawa, hoʻonohonoho i nā pūnaewele wikiwiki i ka hana.
Eia kekahi lā,ʻo ka wikiwiki loa no kahi summit Everest mai kaʻaoʻao hema o Nepal e mālamaʻia nei e Lakpa Gelu Sherpa i hiki ke hele mai BC a hiki i ka 10 mau hola a me 56 mau minuke i ka makahiki 2003. I kēia manawa, ma kaʻaoʻao North Side i ʻO Tibet, ke kūkala nei i 16 mau hola a me 45 mau minuke a ua kauʻia e ka luna o Italian Hans Hansermerer i ka makahiki 1996.
05 o 07
ʻO ka Puja Hoʻohanohano: Eʻimi ana i kaʻaeʻana mai nā akua mai
Ma ka moʻokūʻau Buddhist o ka Himalaya Everest i kapaʻiaʻo Chomolungma,ʻo ia hoʻi ka inoa o "Mother Mother of Mountains." No laila,ʻikeʻia ka piko i kahi wahi weliweli, e koi ana i nā poʻe holo kau e noi no kaʻae a me ka hele pololei ma mua o ka hele wāwaeʻana i ka mauna. Hanaʻia kēia ma ka hui puja, kahi i mālama mauʻia ma Base Base ma mua o ka hoʻomakaʻana o ka piʻi.
Hanaʻia ka puja e kahi Buddhist Lama aʻelua mau mōneka paha, ka mea e kūkulu i kahi pale i waho o nā pōhaku ma kahi hoʻomoana. I ka wā o ka hālāwai, noi lākou no ka pōmaikaʻi a me ka palekana e like me ka piʻiʻana o ka poʻe piʻi piʻi no ko lākou piʻiʻana. Hāpai pū lākou i nā mea hoʻokiʻekiʻe o ka hui, e like me nā axi hau, nā manamana, nā pū, a pēlā aku.
No ka poʻe Sherpa he mea nui kēia e pono e hoʻopauʻia ma mua o ka hoʻomakaʻana i ka huakaʻi. ʻO ka hapa nuiʻaʻole lākou e hele i luna ma Everest me ka hoʻokauʻole i kahi puja mua. He hoʻomana kiʻi wale nō kēia? ʻOiai paha. Akā, he kuʻuna kēia i hala nā makahiki he haneri.
06 o 07
Nā Kiʻi kahiko a me nā'ōpio
ʻO ka makahiki he helu wale nō i ka wā e piʻi aiʻo Everest. ʻOiai,ʻo ka hapanui o ka poʻe e hele ana i ka mauna, uaʻike lākou i ka piʻiʻana o ka piʻiʻana ma ka 30 o ko lākou mau makahiki a he 40, akāʻo kekahi poʻe ma waho o kēlā pū. Eia kekahi la,ʻo Yucyro Miura o Iapana ka moʻolelo no ka piʻiʻana o kaʻelemakule e hiki ai ke piʻi i ka piko, he 80 makahiki, 224 mau lā i ka wā i hoʻihoʻiʻo ia i ka makahiki 2013.ʻO ka'ōpiopio loa i ka piko o ka maunaʻoʻAmelikaʻAmelika ʻO Romero,ʻo ia ka mea i hoʻokō i kēlāʻano i ka wā'ōpio o nā makahiki he 13 wale nō, 10 mau mahina, a me nā lā he 10 i ka makahiki 2010.
I kēia mau lā, uaʻaelike nā aupuni o Nepal a me Kina e kau i nā kau ākea ma luna o ka climbers, e pono ana iā lākou e emi ma lalo o ka 16 mau makahiki ma mua o ka ho'āʻoʻana i ka mauna. Ua hala nā makahikiʻelua me ka pāpale kila, akā, hiki i ka poʻe o nā 'elemakule kiʻekiʻe ke koi i ka hoʻonaʻauao ma mua o ka hoʻomakaʻana o kā lākou huakaʻi.
Ma ka mea kaumaha, ua halaʻo Miura iā Everest i ka 2017 oiaiʻo ia e ho'āʻo hou e piʻi i ka piko i 85 makahiki.
07 o 07
ʻAʻoleʻo ia keʻoiaʻiʻo o ka mauna kiʻekiʻe loa ma ka Planet
ʻOiaiʻo ka piko o Everest kahi kiʻekiʻe loa ma luna o ka honua,ʻaʻole pono ka mauna kiʻekiʻe ma ka honua. ʻO ka hilinaʻi i Mauna Kea ma Hawaii, he 33,465 kapuaʻi ke kiʻekiʻe, he 4436 kapuaʻi ka lōʻihi ma mua o Everest.
No ke aha iʻikeʻoleʻia aiʻo Mauna Kea ma kahi kiʻekiʻe loa? No ka mea,ʻo ka hapa nui o ka mauna e noho ana ma lalo o ka moana. Piʻi kona kiʻekiʻe i 13,796 kapuaʻi ma mua aʻe o kaʻilikai, me he mea lā heʻano kūponoʻole ka nui i ka hoʻohālikelikeʻia me nā kānaka nunui Healana.