City Origins a me nā hanana i hanaʻia
He kūlanakauhale kaulanaʻo Paris a he kikowaena o kaʻike noʻonoʻo a me kaʻoihana no nā kenekulia. ʻO ke aʻa o ke kūlanakauhale a hiki i ke kenekuliaʻekolu BC, a me nāʻano moʻomeheu likeʻole e like me Celtic, Roman, Scandinavian, a me ka'ōlelo Pelekane i komo i loko o ka hoʻoilina waiwai o ke kūlanakauhale. He moʻolelo ia i lōʻihi loa a paʻakikī e hiki ke hōʻuluʻulu iki, akā, eia kekahi pūʻulu pōkole o nā hanana nui a me nā mea pono.
Nā Rā Paʻi ma Paris History:
- I ka 3rd BC: ʻO ka palena o L'Ile de la Cité a me nā kapa momona o ka muliwai Seine, ua hoʻoponoponoʻia e kaʻohana o nā poʻe lawaiʻa Celtic, ka Parisii . Kapaʻia ka inoaʻo Lutetia .
- 52 BC: Ua hopu ka moku Roma ma lalo o Julius Caesar i ke kūlanakauhale, a lilo i wahi o ka moku Roma i kapaʻiaʻo Gaul.
- Around 250 AD: Hoʻokipaʻiaʻo Lutetia. Ua kūkuluʻia nā halepule mua.
- Nā kenekulia 4-9: mau kū'ē kū'ē Frankish a me Noremana. ʻO Clovis i haʻi aku au i ke aupuni o Gaul a kapaʻiaʻo Lutetia Paleka.
- 1163: Ke hoʻomaka nei ke kūkuluʻiaʻana o ka Halepuleʻo Notre Dame . Heʻaneʻaneʻelua mau kenekulia ka lōʻihi a me ka nui o nā limahana hana e hoʻopau i kēia mehana kaulana o ka hoʻolālāʻana.
- Kekemawa 12 a me ka 13: Ua kūkuluʻia kekahi mau hiʻona nui a me nā wahi kūkulu, e like me ka Sorbonne a me ka halepuleʻo Sainte-Chapelle . Ua hoʻouluʻia ka pīpī ( Marais ) ma kaʻaoʻao'ākau o ka Seine a ke piʻi nei ke kūlanakauhale ma ka'ākau o ka Seine. Ma kahi o 1200, kūkuluʻia kahi hale paʻa e komo ai ka Louvre , e hoʻopuni ana i ke kūlanakauhale.
- Ke Late Kānāwai 14:ʻO kahi kokoke i ka hapalua o ka lāhui o Paris ua pau i ka lukuʻia e ke ahulau, iʻikeʻia hoʻiʻo ka Black Black, e holoholo ana ma'ō aku oʻEulopa Komohana. ʻO ka hōʻailona,ʻo ka maʻi e hiki ai i ka pōʻino hana e pono ai nā poʻe mahi'āina, a me ka hoʻokumuʻiaʻana o ka bourgeoisie.
- 1449: Ua lanakila nā koa o Joan o Arc a me Farani i ka'ōlelo Pelekānia ma Orleans, e hoʻopau ana ma kahi kokoke i kaʻumi mau makahiki o ka mana Pelekānia Noremana ma Farani. Ua hoʻokuʻuʻia ka'ōlelo Pelekania mai Palani ma 1453.
- I ka hopena o ke kenekulia 15: Ke hoʻomaka nei ka Renaissance (Paris, ke "hānau hou") ma Paris, e hoʻohuli i ke kūlanakauhale i kahiʻoihana o kaʻoihana, kepekema, a me ka hoʻolimaʻana. ʻO ke kūʻana i ke akamai e alakaʻi i ke kāpuni o ke kūlanakauhale.
- I ka hopena o ke kenekulia 16. Ke kue i nā hākōkō o ka hoʻomana i waena o nā Protestant a me nā Katolika e hiki i ka lukuʻiaʻana o ka wāʻo St. Bartholomew. Aia ma mua o 3000 Huguenots Protestants e make i ka luku.
- 1643: I ka makahiki 5,ʻo Louis XIV, iʻikeʻia hoʻiʻo ka Sun Sun, liloʻo ia i mō'ī o Farani. Ke hoʻolauna aku nei kona nohoaliʻi i kahi wā nui o ka pōmaikaʻi -ʻaʻole e haʻi i ka hewa. Ua kūkulu ke Aliʻi iā Versailles i ka makahiki 1623, e hoʻohuli ana i ka waenakonu o ka mana mai ka Palais Royal ma waenakonu o Paris i ka'āina.
- 1774: Heleʻo Louis XVI i ka noho aliʻi. Uaʻikeʻiaʻo ia no kona kūlana pili politika a me konaʻano pilikino a me kāna mauʻike pilikino me nā pale a me nā uhi, ua mareʻo ia iā Marie Antoinette, ke kaikamahine'ōpiopio a ke kaikamahine ikaika o Austrian Maria Maria.
- Iulai 14, 1789: Pāpāʻia ka halepaʻahao Bastille ma Palika a puhiʻia i kahi'āpana, e kahakaha ana i ka hoʻomaka o ka hoʻokahuli Farani. Ua'āhewa nuiʻiaʻo Louis XVI a me Marie Antoinette no ka hoʻopiʻi nuiʻole a me ka mahaloʻole i ka pōʻino o ka poʻe.
- 1792: Ka hāʻule o ka mō'ī a me ka hōʻikeʻana o ka moku'āina Pelekane mua. I ka makahiki 1793, ua hoʻohanohanoʻiaʻo Louis XVI a me Marie Antoinette.
- 1793-1799: ʻO ke kipi o ka "Revolutionary" kipi e alakaʻi ai i nā tausani o ka hoʻopaʻi a me ke kuhū nui, aʻo Paris kahi waena. Hoʻopāʻia ka hoʻomana a hoʻonohonohoʻia kahi papalena hou.
- 1799: Ua hoʻokūpaʻa kekahi loea kipiʻo Napoleon Bonaparte i ke aupuni kipi. Ua liloʻo ia i Emperor i ka makahiki 1804.ʻO kona mō'ī mō'ī ke kau nei i kahi hiatus ma ka paioʻana o Farani ma kahi Repubalika-ʻo ia hoʻi ka hōʻailona maikaʻi o ka neʻeʻana o Napoleona i loko o ka noho aliʻi mō'ī mua ma Versailles. ʻO kaʻaiʻana o ka Emperor no ka mana a me ka hoʻouluʻana, e alakaʻi ana ia i ka hoʻomaluʻana i nāʻauwaha nui oʻAmelika. Ua hāʻuleʻo ia ma Waterloo i ka makahiki 1815.
- ʻO ka makahiki heʻumikumamāiwa: ʻO ke Paris i kaʻike nuiʻia i kēia lā, ua kūkuluʻia e Baron Haussmann, ma lalo o ka alakaʻi a Emperor Napoleon III. ʻO nā alanui āpau a me kahi hale kaʻa e hoʻololi i ka hapa nui o nā alanui kūpilikiʻi a me nā alanui Renaissance-o ke kūlanakauhale.
- 1870: Ma hope o kahi hakakā kaua me nā Prussians, hōʻikeʻia ke kolu o ka Repubalika, e hoʻomanaʻo ana i ka hoʻomakaʻana o nā'ahamokalaka ma Farani. Hoʻomakaʻia ka Belle Epoque, kekahi manawaʻoi aku o nā mea pena a me nāʻoihana o ka mōʻaukala kaulana o Paris. ʻO Art Nou hou ka hoʻolālā a me nāʻoihanaʻoihana e like me ka hopena o ka honua i kaʻino.
- Nā makahiki 1920 a me 1930:ʻO Paris kekahi o nā hōʻaho nui loa o ka hoʻokolohua ma nāʻoihana a me nā puke. ʻO Salvador Dali, Pablo Picasso, a me ka "ʻOihana Lolo" o nā mea kākau Pelekānia e like me Ernest Hemingway,ʻo James Joyce,ʻo James Baldwin, Gertrude Stein, a me Ezra Pound i hoʻolilo iā Paris i ko lākou home.
- 1940: Hele kū'ēʻo Nazi Germany i Paris a hele wāwae ma Champs-Elysées . Ke hoʻomaka nei kahi hanaʻehā mau makahiki. Ua holoʻo Charles Charles de Gaulle i Lādana a alakaʻi i kahi neʻe kū'ē mai kahi'ē aku, e hoʻouna ana i nā leka i nā mea kū'ē i ka leka uila Pelekania.
- 1942: Kōkua ke kuʻikahi o Paris i ka hoʻolālāʻana i ka lawe pio nuiʻana o nā Iudaio Farani i nā kahua hoʻomaluʻo Nazi, e ho'ākoakoa mua ana iā lākou ma Velodrome d'Hiver kokoke i ka Hale Eiffel .
- 1944: Ua hoʻokuʻuʻiaʻo Paris e nā pūʻali koa. Ua palekana ke kūlanakauhale i ka lukuʻia e ka poʻe Nazi i ka wā e hōʻole ai kekahi luna i nā kauoha a Hitler.