Pehea e noho ai i kahi Longhouse kahiko ma Sarawak, Borneo
Malia paha kekahi o nā kūlana kūikawā loa ma Borneo, he kipa i kahi hale lōʻihiʻo Iban ma Sarawak he mea hoʻouluhi hikiʻole ke hoʻopoinaʻia eʻike ai i kaʻikeʻole i ka nohona o nā'ōiwi'ōiwi.
I ka manawa āu i kipa ai iā Kuching a me kekahi mau mākaʻi'āina nui o Sarawak, e noʻonoʻoʻoe e hana i nā hoʻolālā e hele ai a noho paha i kahi hale lōʻihi o'Iban - ma kahi mamao aku o ke kūlanakauhale. Eʻoliʻoli i kahi manawa e launa pū ai me kahi moʻomeheu'ōlohelohe a me nā kānaka i kūpaʻa i mua o lākou no ka heluna o nā poʻo kanaka i hōʻiliʻiliʻia!
- ʻO ka mua, e nānā i kekahi mau mea'ē aʻe e hana ai ma Malaysian Borneo .
Ka mea e manaʻo ai i ka Longhouse
Heʻokoʻa nā hale lōʻihi ma ka nui a he home i nāʻohana he nui e noho pū ana ma lalo o hoʻokahi hale. Mai hopohopo nui e pili ana i kahi nui o ka nānā; hiki i ka poʻe'Iban ke hopohopo akā hāʻawi aku i ka hoʻokipa maikaʻi i nā poʻe o waho.
Ma hope o ka hoʻolaunaʻana a me kaʻaina awakea, e hāʻawiʻia iāʻoe kahi hula iki a me ka mele - e kali i kahi kono e komo mai i hiki i nā mea a pau keʻakaʻaka. E hōʻikeʻiaʻoe ma kahi o ka hale lōʻihi a hāʻawiʻia nā hōʻike haʻahaʻa o ke ola o kēlā me kēia lā. Hāʻawi pinepine ke ahiahi i ka hānai - kahi hauʻoli i ka laiki i kahi laʻau - a me ka hauʻoli nui e hiki ai iāʻoe ke hana a hiki i ka hiamoe hopeʻana ma luna o kahi pāpale hānai me kaʻupena namu.
I ke kakahiaka aʻe e hiki paha ke komo i kahi mākaʻikaʻi i loko o ka ulu lāʻau, kahi mākaʻikaʻi o kā lākou māla, a me ka manawa e aʻo ai i ka panaʻana i ka pū puhi.
Ua hoʻolakoʻia i nā hale lōʻihi he nui me nā lumi hale o ka Pākehā i waho ma waho o ka lumiʻimi āpau.
Hiki iāʻoe ke ninini a hoʻomaʻemaʻe i ke ahiahi. Hiki i nā hale kūmaho mamao ke hoʻohana pono i ka'enela hiwahiwa a iʻole nā kukui keola wale no ka mālamalama.
Loaʻa i kahi 'ohana Iban
ʻO nā noho lōʻihi he pahuʻawaʻawa. ʻO kaʻoi aku o kāu i loaʻa mai ke kūlanakauhale mai,ʻo kaʻoi aku o kaʻike kūpono āu e hauʻoli ai.
Inā noho ma kahi lumi lōʻihi hoʻokahi hola wale nō paha mai Kuching mai, mai kānaluaʻoe no kaʻikeʻana i ka leka uila a me ka nohona o nā manawa hou. Inā loaʻa iāʻoe ka manawa, e hoʻoikaika i ka huakaʻi e kipa i kahi hale lōʻihi mamao loa no ka 'hana maoli' ma mua o kaʻike i kaʻoihana mākaʻikaʻi. ʻO kaʻoi aku o nā lōʻihi lōʻihi e hikiʻole keʻaeʻia e ka ala a makemake i ka heleʻana ma kahi waʻa liʻiliʻi hiki.
ʻOiai inā hiki iāʻoe ke loaʻa hoʻokahi,ʻo ka hoʻololiʻana i ka mea i manaʻoʻoleʻia ma kahiʻano lōʻihi o Iban e hiki iāʻoe ke hoʻohuli. E ho'āʻo e hui i ka Board Tourism Sarawak e hana i nā papahana; hōʻike i kou hoihoi i kaʻikeʻana i kahi mamao lōʻihi ma mua o kahi kokoke i ke kūlanakauhale. Hiki iāʻoe ke hoʻopili aku iā Diethelm Travel - hiki iā lākou ke komo wale i kahi mamao mamao ma kahi oʻeono hola mai Kuching.
Inā makemakeʻoe e hele i mua, e kākau i kāu kākauʻana i nā lāʻelua ma mua a hiki i ka lōʻihi o ka manawa e loaʻa ai ka hua'ōlelo o kou hōʻeaʻana -ʻo ka mea maʻamau nō ia no nā laina.
ʻO ka Longhouse Chief
I kēia wā e hiki ai i ke alakaʻi o kahi hale lōʻihi e lilo i wahine, eʻike pinepineʻoe i kahi kanaka i kohoʻia e alakaʻi i ka hale lōʻihi. ʻO ke aliʻi ke poʻokela aʻo ia ka'ōlelo hope i nā mea a pau, e like me kou noho.
Eʻai mua ke aliʻi i ka inu a me ka inu - e hōʻike i ka mahalo loa; e pale aku i ke kūʻana ma luna ona me ka hōʻoleʻole inā e hāʻawiʻo ia iāʻoe e noho,ʻai, a inu paha.
Hiki iāʻoe ke kuhikuhi i ke aliʻi e like me ke 'aliʻi' aiʻole ka bapa ma Bahasa Malay e hoʻomaopopo i kona poʻo. Mai makaʻu: he mea maʻa mau ke aliʻi aʻaʻole e weheʻia ka hale hoʻokipa i ka poʻe malihini kipa ināʻaʻoleʻo ia makemake iāʻoe ma laila e māhele i ka moʻomeheu kūloko!
Ka lawe mai i nā makana
ʻOiaiʻaʻole pono e koiʻia, e like me nā wahi'ē aʻe o ke ao nei, hiki iāʻoe ke hoʻonui i kou hōʻoluʻoluʻia ma ka laweʻana mai i ka'ōmole o nāʻuhane a me kekahi mau mea liʻiliʻi. Manua i nā kiʻi a me nā mea hoʻomanaʻo; pono nāʻohana o ka hale lōʻihi i nā mea pono e hiki ke'āʻana like a mahaloʻia e nā mea a pau.
Hiki i kāu alakaʻi ke aʻo pono iāʻoe i ka mea e lawe ai a loaʻa iāʻoe ka manawa kūpono e hele ai i ka hale lōʻihi e kūʻai i nā makana.
E noʻonoʻo e kūʻai aku i ka pōkole nui a me nā pōpō no nā keiki a me ka hue waiʻona no ke aliʻi.
Nā kōkua no ka heleʻana aku i kahi hale kuʻuna Iban
- He pilikia maoli ka'ōpala ma waho o nā hale lōʻihi, akā naʻe,ʻaʻole i maopopo ka nui o nā pilikia i loko o lākou. ʻOiai, e hoʻohana i ka nui o nā nūnū e like me keʻano o ka hanu dengue i ka uluʻana ma Asia Hikina. E nānā i kekahi mau'ōlelo aʻo no ka paleʻana i kaʻaiʻana o ka namu .
- Hoʻokokoke nā lālā lōʻihi i ka pilina kokoke a ua hoʻololiʻia nāʻoihana kamepiula. E māheleʻoe i nā aniani a me kaʻaiʻana i nā mea me nā kānaka he nui. E pale i ka kipaʻana i ka longhouse Iban ināʻoe i maʻi a hiki paha iāʻoe ke hoʻokomo i kekahi māla e hoʻolaha ma waena o nāʻohana.
- ʻO kahi mau lālā wale nō o ka hale lōʻihi e'ōlelo Pelekania. E hilinaʻi i kāu alakaʻi a hiki iāʻoe ke aʻo i kekahi Bahasa Malay ma mua o kou heleʻana. Eʻike i keʻano o ka hauʻoli i Malay .
ʻO Dos a me Don'ts ma ka Hale Hōʻikeʻike Iban
- E wehe mau i kou mau kāmaʻa ma mua o ka komoʻana i kahi o ka hale lōʻihi; hiki iāʻoe ke waiho i waho ma kahi papa.
- E hāʻawi i kāu mau makana i ke aliʻi nui a hāʻawiʻo ia i nā makana i waena o nāʻohana e noho ana ma laila. Mai hāʻawi i nā keiki i kēlā me kēia mau mea e like me nā peni a me nā kope paha i hiki ke hoʻoholo i kekahi hihia ma hope.
- Hiki iāʻoe ke kiʻi i nā kiʻi ma loko o ka hale lōʻihi, akā naʻe, e hōʻole i ka kiʻi kiʻiʻana i nā pēpē a iʻole nā wahine i nā hala. E noi mau i kaʻae. E nānā i 10 mau manaʻo no ka kiʻi kiʻi hele .
- ʻOiaiʻo nā mea a pau e pili ana iā lākou, ponoʻoe eʻae i nā mōhai kūpono a me nā mea inu mai nā poʻe a pau e hiki ai ke pale i ka hewa.
- Hiki i nā kānaka ke wehe i ko lākou mauʻaʻahu a ma loko o kahi hale lōʻihi.
Hōʻike
E like me ka mea maʻamau i kaʻoihana kaʻahele, ua hoʻolakoʻia ka mea kākau i kahi noho lōʻihi e hiki ai ke nānā i kēlā mau lawelawe. ʻOiaiʻaʻole i hoʻokōʻia e ia ka loiloi, e pili anaʻo About.com i ka hoʻolaha pihaʻana i nā pānaʻi likeʻole. No ka 'ike hou aku, e nānā i kā mākou kulekele'ānana.