Ka Zanzibar: He Moʻolelo no ka Mokupuni Spice o Aferika

Ma kahi mamao aku o ke kahakai o Tanzania a holoiʻia e ka wai mahana a me ka hoʻomaʻemaʻe o ke Kai India,ʻo Zanzibar kahi pae'āina ākea o nā moku he nui i hoʻolahaʻia -ʻo Pemba lāuaʻo Unguja nui, aʻo ka Mokupuniʻo Zanzibar. I kēia lā, kapaʻia ka inoaʻo Zanzibar i nā kiʻi o ke kahakai kahakai, nā manamana lima, a me nā kai'eʻekeʻehi, ua honiʻia e nā mea hoʻomaha o ka makani o East African. I ka wā ma mua,ʻo ka hui pūʻana me kaʻoihana kauā i hāʻawi aku i ka pae'āina iʻoi aku ka hewa o ka pae'āina.

ʻO kaʻoihana likeʻole a he mea'ē aʻe kekahi wahi nui o ka moʻomeheu o ka mokupuni a ua hoʻokumu i kāna moʻolelo no nā makahiki he mau tausani. ʻO kaʻikeʻana o Zanzibarʻo iaʻo kahi hokele'olepa i kāpiliʻia e kona wahi ma ke ala kalepa mai Arabia a'Afelika; a ma ka nui loa o nā meaʻala maikaʻi, e like me nā cloves, kaʻamona, a me ka nutmeg. I ka wā i hala aku nei, ua hoʻokomoʻia ka mana o Zanzibar i nā waiwai i hikiʻole keʻikeʻia,ʻo ia ke kumu iʻimiʻia ai ka moʻolelo waiwai waiwai o ka pae'āina me ka hakakā, nā hākō a me nā mea lanakila.

Ka Moʻolelo Mua

ʻO nā mea hana pōhaku i kāhalaʻia mai ka Kuumbi Ka Hale i ka makahiki 2005 e hōʻike nei e hoʻi i ka moʻolelo kahiko o Zanzibar i nā manawa kahiko. Ke manaʻoʻia nei he poʻeʻoliʻoli kēia mau kānaka kahiko aʻo ka poʻe mua loa o ka pae'āina he mau lālā o ka hui lāhui Bantu i hana i ka holoʻana mai ka'āina nui o East African ma kahi o ka 1000 AD. Eia naʻe, ua manaʻoʻia ua kipa mai nā mea kālepa mai Asia aku iā Zanzibar no ka liʻiliʻi he 900 mau makahiki ma mua o ka hikiʻana mai o kēia poʻe.

I ke kenekulia 8, ua hōʻea nā mea kālepa mai Peresia i kaʻaoʻao hikina oʻAmelika. Ua kūkulu lākou i nā kauhale ma Zanzibar, nā mea i ulu aʻe i nā hananaʻehā i hala aku i nā hale kūʻai kūʻai i kūkuluʻia i ka pōhaku - heʻano hale hou loa i kēia māhele o ke ao. Ua hoʻokomoʻiaʻo'Ilamana i ka pae'āina i kēia wā, a ma ka 1107 AD ka poʻe i noho i Yemen i kūkulu i ka mosque mua ma ka'āpana hema ma Kizimkazi ma ka mokuʻo Unguja.

Ma waena o nā kenekuliaʻumikumamālua a me ka 15, kālepa ka pili ma waena o Arabia, Peresia, a me Zanzibar. E like me ke gula, ka nihoʻelepani, nā kauā, a me nā lima meaʻala i hāʻawiʻia, ua ulu ka pae'āina ma ka waiwai a me ka mana.

ʻO Colonial Era

Ma mua o ka hopena o ka 15 o ka makahiki,ʻikeʻo Vaso da Gama i kaʻikeʻo Zanzibar, a me nā moʻolelo o ka pae'āina ma keʻano he wahi laulā e holo ai i ke kālepa me ka'āinaʻo Swahili a hiki i'Europa. Ua lanakilaʻo Zanzibar e nā poʻe Pukiki i kekahi mau makahiki ma hope aku a liloʻo ia i wahi o kona aupuni. Ua hoʻomauʻia ka pae'āina ma lalo o ka mana o Portuguese no ka aneaneʻelua makahiki 200, i ia manawa i hanaʻia ai kahi pākaua ma Pemba e pale aku ai i ka poʻeʻArabia.

Hoʻomakaʻia ka hoʻomakaʻana o nā Pukiki e kūkulu i kahi hale pōhaku ma'Unguja, a ma hope aku lilo aku i wahi o ka pūʻulu kaulana kaulanaʻo Zanzibar City,ʻo Stone Town .

Ke Alii o Oman

I ka makahiki 1698, ua kipakuʻia nā Pukiki e nā'Omanese, a liloʻo Zanzibar i māhele o ke Sultanate o'Oman. Kūleʻa hou aku kaʻoihana i ka poʻe kauā, ka nihoʻelepani, a me nā cloves; ua hoʻomaka ka hopena o nā mea i hoʻomakaʻia e huahuaʻia ma ka pae nui ma nāʻano hoʻolaha i hoʻolaʻaʻia. Ua hoʻohana nā'Omanis i nā waiwai i hanaʻia e kēia mauʻoihana e hoʻomau i ke kūkuluʻana i nā hale aliʻi a me nā pā kaua ma Stone Town,ʻo ia kekahi o nā kūlanakauhale maikaʻi loa ma ia wahi.

Ua hoʻokauwāʻia ka lāhuiʻAmelika kūʻokoʻa a hoʻohanaʻia e hoʻolako i ka hana limaʻole ma nā mahi kanu. Ua kūkuluʻia nā hale kiaʻi ma nā mokupuni a pau e pale ai, a ma ka makahiki 1840, ua hanaʻo Sultan Seyyid Said i pōhaku Stone Town ma ke poʻokela o Oman. Ma hope o kona makeʻana, liloʻo'Oman a me Zanzibar i mau aliʻiʻelua,ʻo kēlā me kēia mea e noho aliʻi ana ma kahi o nā keiki a Sultan. ʻO ka wā o ka noho aliʻi o Omani ma Zanzibar, ua ho'ākākaʻia ma ka hanaʻino a me ka pōʻino o kaʻoihana kauā e like me ka waiwai i hanaʻia, a me ka 50,000 mau kauā e hele ma nā mākeke o ka pae'āina ma kēlā me kēia makahiki.

ʻO ke aupuni Pelekane a me ke kūʻokoʻa

Mai ka makahiki 1822 mai, ua nui ka hoihoi nui o Beretania i Zanzibar e pili ana i ka makemake e hoʻopau i ke kalepaʻana o ke kauā. Ma hope o ka hoʻokomoʻana i kekahi mau kuikahi me Sultan Seyyid Said a me kāna mau pua, ua hoʻopauʻia ka hoʻolālā kauwā Zanzibar i ka makahiki 1876.

Ua lilo ka mana Pelekānia ma Zanzibar i ka hoʻopiʻi nuiʻia a hiki i ka manawa o ka Treaty Treaty o Zanzibar i hoʻokumu i nā pae'āinaʻoiai he British Guardorate i ka makahiki 1890.

I ka lā 10 o Dekemaba i ka makahiki 1963, ua hāʻawiʻiaʻo Zanzibar i ke kūʻokoʻa e like me ke aupuni mō'ī; a hala nā mahina ma hope mai, i ka hoʻoholoʻana o ka hoʻoholo o Zanzibar i ka pae'āina he aupuni kūʻokoʻa kūʻokoʻa. I ka manawa o ka hoʻokahuli, ua pepehiʻia nā kānaka he 12,000 a me nā'anisiano Indiya no ka hoʻolimalimaʻana no nā makahiki he mau kaukani e nā poʻe kipi o kaʻaoʻao hema e alakaʻiʻia e John Okello.

IʻApelila 1964, ua hoʻohui ka pelekikena hou i ka hui me Tanzania (ʻo ia hoʻiʻo Tanganyika). ʻOiai ua loaʻa i ka pae'āina ka'āpana kūlike o ka manaʻo politika a me ka hoʻomanaʻana mai ia manawa mai,ʻo ia nōʻo Zanzibar kahi noho kūʻokoʻa o Tanzania i kēia mau lā.

Keʻimi i ka Moʻolelo o ka Mokupuni

ʻO nā malihini i kēia manawa i Zanzibar eʻike i ka hōʻoia o nā hōʻailona o ka mōʻaukala waiwai. ʻO ka mea kūponoʻole,ʻo kahi kahi maikaʻi loa e hoʻomaka ai ma Stone Town, i kohoʻia nei ma keʻano he UNESCO Heritage Site no ka nani o kona hoʻolālā hoʻoilina. Hiki i nā huakaʻi alakaʻi ke hāʻawi aku i kahiʻike nui i nā'enela'Asia,ʻApelika,ʻApelika a meʻEulopa, e hōʻike ana iā lākou iho i nā pūʻulu o nā pā kaua, nā hale kūʻai, a me nā kālepa. Hele pū kekahi mau huakaʻi i nā mahi kanu uluʻo Unguja.

Ināʻoe e hoʻolālā eʻimi i ka pōhaku Stone ma oʻoe iho, eʻike ponoʻoe e kipa aku i ka hale o Wonders, he hale aliʻi i kūkuluʻia i ka makahiki 1883 no ka lua o ke Sultan o Zanzibar; a me ka Old Fort, i hoʻomakaʻia e nā Pukiki i ka makahiki 1698. Ma kahi'ē aʻe, hiki ke loaʻa i nā Pukiki i nā kenekulia 13 o ke kūlanakauhale i paʻa i ka pā ma mua o ka hikiʻana mai o nā Pukiki ma Pujini ma ka mokupuniʻo Pemba. Ma kahi kokoke, ua hōʻino ka rulaʻo Ras Mkumbuu mai ka lā 14 o ke kenekulia a komo pū ke koena o kahi moska nui.