ʻO nā manaʻo kuhihewa e pili ana i'Afelika he wahi maʻamau ia ma ke Komohana. I ka makahiki 2001, ua haʻi nuiʻo George W. Bush i ka "ʻApelika he lāhui ia i loʻohia i nā maʻi weliweli", a laila e hoʻohaʻahaʻa ana i kaʻelua o nā continent nui i ka'āina hoʻokahi. ʻO nā hewa a me nā'ōlelo likeʻole e pili ana i kēia mau mea he lapuwale a hoʻomauʻia e nā meaʻimi a me ka moʻomeheu kaulana. Me ka nui o nā kuʻihewa e pili ana iʻAmelika, e paʻakikī loa kaʻikeʻana i kahi'āina e pililahi a nani. I ka ho'āʻoʻana e kau i ka mālamalama i ka nui o nā poʻe e noʻonoʻo nei e like me ka ''āinaʻuli,'ānai kēiaʻatikala heʻumi o nā moemoeka likeʻole oʻAmelika.
> Ua hoʻonui houʻia kēiaʻatikala a ua kākau houʻia e Jessica Macdonald ma kaʻOkakopa 25, 2016.
01 o ka 10
ʻOʻApelika ka'āina
ʻAʻole waleʻo Bush ma ka manaʻoʻanaʻoʻAmelika he lāhui hoʻokahi. ʻO ka manawa pinepine,ʻike nā kānaka iā'Afelikaʻo ia he'āina, i ka manawa he nui nā'āina'ē aʻe i piha i 54 mau aupuni kūʻokoʻa. Loaʻa ka kālā , ka hae, ka mele, ka moʻolelo, ka meaʻai, ka mele, kaʻike a me ka pilina o nāʻano likeʻole. ʻO kaʻoiaʻiʻo, ua'ōleloʻia ma kahi o 2,000 mau'ōlelo i'Afelika, aʻo kona 1.2 billion pilikino e noho ana ma kahi o 3,000 mau lāhui kūʻokoʻa. ʻOi aku ka nui o Africa ma mua o ka hapanui o nā kānaka e noʻonoʻo nei, me ka huina o 30,244,049 kekuea kilomika / 11,677,239 mau mileʻeka. ʻO ka lua'āina nui loa ia ma ka Honua, ma keʻano o kahi a me ka heluna kanaka, a me nāʻAmelika, Kina, India,ʻEulopa a me Iapana e like me ka lokahi i loko o nā palena.
02 o 10
Pau nā Makahiki'Apau Loa
He pilikia nō kaʻilihune no nā'āina'Akelika he nui, aʻo ia kekahi o nā mea mua āu eʻike ai i kou wā e hele ai i laila. Eia naʻe,ʻaʻole iʻilihune nā 'āina o'Afelika. ʻO'Aselika Hema ,ʻo ia ka laʻana, he'āina waiwai nui loa kona waiwai nui. Ma ka 2016 papa inoa o nā GDP inoaʻole, he iwakāluakumamāiwa o nā lālā o ka Pelekikena'Akelika Hema - a ma luna o nā'āina o ka honua mua e like me Niu Sila a me Singapore. E like me ka papa helu hoʻokahi,ʻoi aku ka nui o ka GDP ma mua o Norway a me nā United Arab Emirates. ʻO ka nele i kaʻilihune ma'Akelani ma muli o ka nele i ka waiwai, akā, no ka loaʻaʻole o ka waiwai i ka waiwai. I ka hapanui o nā'āina, he hapaʻuʻuku liʻiliʻi o nā kānaka waiwai nui loa, i hōʻinoʻia e ka poʻe liʻiliʻi. Ke ulu nei ka papa waena, a ua like ka manaʻo o nā poʻe e like me ka hapanui o nāʻohana o ke Komohana.
03 o 10
ʻOʻApelika he mau meaʻino a hoʻoweliweli
Me nā kaua, nā kipi, nā mea pōā a me nā keiki koa e hana nei i ka lono,ʻaʻole ia he mea kupanaha e hopohopo ka poʻe he nui e hele ana i'Afelika. ʻOiai, no ka hanaʻana o nā meaʻino,ʻaʻoleʻoe e lohe pinepine i nā mea maikaʻi e kū nei ma ka'āina. No laila, nui ka poʻe iʻikeʻole i ke kūlana aupuni aupuni o Botswana a me ka inoa o Senegal no ka hoʻomanaʻana hoʻomana. Uaʻikeʻiaʻo'Akelika Hema ma ka Honua Komohana no nā kaʻa a me nā haʻalulu, akā,ʻo kaʻoiaʻiʻo,ʻo ka noho waena o ka papa waena heʻano like loa ia me kahi ma nā wahi'ē aʻe o ka honua. ʻOiai he hewa ka hana maʻAmelika,ʻo ka noho maluhiaʻana he mea maʻalahi. Hōʻike iāʻoe nā'āina, nā kūlanakauhale a me nā palena e pale ai, a ua manaʻoʻia he palekana. ʻO nāʻoihana kaiāulu heʻoi aku ka palekana aʻe ma mua o nā kūlanakauhale, aʻo ia kahi kahi e hoʻohana ai i kou manawa - keʻoleʻoe e hoʻolālā i kahi safari .
04 o 10
Ua hoʻokuʻiʻiaʻoʻApelika me ka maʻi
ʻO nā maʻi ke lawe i nā miliona miliona i kēlā me kēia makahiki ma'Akelika no ka hikiʻole o ke komoʻana i nā polokalamu ola hoʻomalu ā'ōpio a me nā lawelawe olakino. Eia naʻe, ua holomua nui nā polokalamu kalaʻi hoʻomau āpau e hōʻemi i ka polio a me ka maʻi maʻi i nā makahiki he umi i hala iho nei. Ma keʻano he malihini kipa, hiki ke hōʻoleʻia nā maʻi nui'ē aʻe o ka'āina (e like me ka maʻi kōmaʻe, ka maʻi typhoid a me ka rabies) ma o ka āʻauʻana . Hiki ke hoʻoikaikaʻia ka māmalaka ma o ka hoʻohanaʻana i nā maʻi prophylactics, a oiaiʻo ka maʻiʻole o ka maʻi HIV a me ka AIDS i loko o nā'āina he nui, hiki iāʻoe ke pale aku iā ia ma ka hoʻohanaʻana i nā'ōlelo mālama like a kou home. ʻOiai uaʻaeʻole nā halemai moku'āina ma kekahi mau'āina oʻApelika, ua kūponoʻole i ka hoʻolakoʻia a me ka pilikia me nāʻano maʻa ola ma lalo, hiki ke mālama ponoʻia ma'Afelika. ʻO ka hapa nui o nā kaukuka kūikawā ma kahi pāpū me nā halemai kūikawā ma kahi'ē aʻe ma ka honua.
05 o 10
Ua hewa nā Aupuni Aupuni oʻAmelika
ʻO nā mea kālai'āina hoʻopalekana ka pilikia nui o ka honua, aʻo kaʻoi aku o ka haʻawina likeʻole o'Afelika. Eia naʻe,ʻaʻole ia heʻano hewa nā poʻo o ke aupuni. ʻO Nelson Mandela , ke pelekikena poʻokela hope o ke kūlana o ka Pelekikenaʻo'Akelika Hema, i keʻano he mea nui o ka nohona politika. I ka makahiki 1993, ua lanakilaʻo ia i ka Nobel Peace Prize, a ma ka makahiki 2011, ua liloʻo Liberia ke pelekikenaʻo Ellen Johnson Sirleaf i ke kālepa Nobel. Ma ka māliko o ka'Āina Honua Hui Pūnaewele o 2015,ʻo Botswana ka lāhuiʻoʻoleʻa kūlohelohe loa, kū'ē i nā lāhui'Epau e like me Spain a me Italia. Hoʻohanohano mauʻia nā aupuni oʻApelika e like me Cape Verde, nā Seychelles, Rwanda a me Namibia.
06 o 10
ʻO Africaʻo Technologically Backward
ʻO ka manaʻo o ka nele i ka hana hou i Africa ka mea maʻalahi i ka mea i noho manawa ma laila. Hoʻohanaʻia nā leka uila ma ka honua a puni, aʻo ka poʻe noho i nā hale noho kūkā a me nā kauhale e loaʻa pinepine ka pūnaewele me nā pūmele a me ka pūnaewele pūnaewele. I kekahi mau 'āina, loaʻa i nā kelepona kekahi mau hana hoʻohihi. Ke hoʻohālike neiʻo Kenia i kahi pūnaeweleʻoihana loea maikaʻi loa, e wehe ana i nā wahi kaiāulu no ka hōʻai'ē i nāʻano i hoʻokahuli i nāʻoihana liʻiliʻi. ʻO ka poʻe Maasai i hoʻolakoʻia i nā kumukūʻulaʻulaʻulaʻula e kākau ana i nā kumukūʻai o nā pipi i kēia manawa, a hoʻohana nā limahana mālama i nā leka e māhele i nāʻike lapaʻau. ʻOiai ka neleʻana o ka hoʻonaʻauao a me nā waiwai,ʻo ka hana hou i loko o ka lako lako. ʻO ka hoʻoili kālā hoʻoili kālā, ka hana olakino a me nā kūmole hoʻonaʻauaoʻana i nāʻenehana kekahiʻano o nā manaʻo loea kiʻekiʻe e hele mai maiʻApelika mai i nā makahiki he hala i hala iho nei.
07 o 10
ʻOʻApelikaʻAʻole He History
I ka manawa pinepine, ua hana ka poʻe Westerners i ke kuhiʻana o ka manaʻoʻana ua hoʻomaka ka moʻolelo o ka'āina ma ka hōʻeaʻana mai o nā meaʻimi kolepa i lalo o'Aharica i ka 15th Century. Eia naʻe, ʻo nā pyramid kahiko oʻAigupita , ʻo nā pōhaku i kālaiʻia i ka pōhaku o'Aitiopia a me nā kiʻiʻoihana pōhakuʻo Namibia, he mau hōʻailona ia o ka waiwai waiwai a me ka liʻiliʻi e hoʻi mai ana i nā makahiki he mau makahiki. ʻO nā wāwahi o kahi kūlanakauhale kahiko i kapaʻiaʻo Great Zimbabwe e hōʻike nei i ke aupuni o Zimbabwe, ka mea i noho aliʻi i ka Late Iron Age. I ka makahiki 12, i ko lākou wā'ōpiopio,ʻo'Oxford a me Cambridge kona kula, ua hoʻokumuʻo Timbuktu ma Mali iʻekolu mau kula kūikawā a me 180 mau kula Quranic. Ma nāʻaoʻao hema a pau o'Afelika, nā kiʻi paʻi i hanaʻia e nā kuʻakua o San i nā lā he mau makahiki. Manaʻo nā kānakaʻepekema he poʻe kānaka hou kēia i puka mai i kahi hui hoʻokahi o nā kūpuna oʻAmelika a no laila e hiki ke'ōleloʻia,ʻoʻApelika ka mea nui loa o nā mea apau.
08 o 10
He mea maʻamau loa ia ma Africa
ʻOiai aia he mau'āina maʻAmelika kahi e mahana mau i ka makahiki a puni (i ka nui o ka tropical West Africa) he'ōlelo nui loa kēia. ʻAʻoleʻoʻApelikaʻo ia wale nō i nā wao akua a me nā mea kanu. He mau'āina nō hoʻi kekahi o nā wao nahele, ka wao nahele temperate, nā kahakai kai kūʻono a me nā mauna kiʻekiʻe. ʻOiai i loko o ka hohonu o ka Desert Sahara, hoʻolālā pinepine ka hoʻomehana honua ma lalo o ka maloo i ka pō. I ka Pākīpika Hema, e anu anuanu nā hulu maʻamau (i ka'āina a me ka Cape), i ka manawa i hoʻopaʻaʻia ai ka hau i nā'āina'Akelika - me'Akelika Hema, Lesotho, Morocco, Algeria a me Tunisia. Uaʻike nā maka'āinana kiʻekiʻe o Morocco i ka hau no ke kākoʻoʻana i kahi wahi mākaʻikaʻi ma Ouka'mena, kokoke i Marrakesh.
09 o 10
Nā Haʻawepuni Nalu e Holo i nā alanui oʻApelika
Heʻoiaʻiʻoʻo ka momona o nā momona e hōʻiliʻili i kahi mau mile mai ke kikowaena aku o Nairobi , ke kūlanakauhale nui loa o'Aselika. Aia he mau papa kula ma South Africa e pili ana i nā hale kailua i loko o ko lākou mau wai a me nā hyenas e hele mau ana i nā alanui pōkū o ke kūlanakauhale nuiʻo Malawiʻo Lilongwe. Akā,ʻo ka hapanui o nā holoholona a pau o'Aselika e pili ana i nā paka a me nā mālama'āina (e like me nā'ō'ō o Nairobi). Hiki paha iāʻoe keʻike i ka ostrich o kaʻaoʻao o ke alanui ma ke kūkulu hema o'Afelika, akāʻo ka elephant, ke kāmaʻa, ka liona a me ka buffalo,ʻaʻole e holo holoʻokoʻa (koe wale nō ma kekahi mau wahi o Namabia Damaraland ). ʻO ka hoʻokūkū no nā kumuwaiwai me ka piʻiʻana o ka lehulehu e ulu wikiwiki ana i ka hikiʻole i nā holoholona hihiu ke ola i waho o nā wahi hoʻomalu o ka'āina. ʻAʻoleʻo ia e'ōlelo e pili ana ka mālama i ka safari e like me ke kipaʻana aku i kāu kaupaku o ka'āina. ʻO nā moku'āina āpau a me nā wahi pale iʻoi aku ka nui ma mua o nā'āina'Elepa.
10 o 10
HāpaiʻoʻApelika i ke kōkua (a me nā mea kaulana) e kōkua iā ia e "kūkulu"
He kānalua ia i ka nui o ke kālā kōkua kōkua i hanaʻia no nā'āina oʻAmelika. ʻO ka manawa pinepine,ʻaʻole i hōʻikeʻia nā papahana,ʻaʻole i hāpaiʻia a nānāʻole i nā mea a ka poʻe i makemake e kōkua. ʻO ke kōkua he nui, i hāʻawiʻia i ka manaʻo pono, he mea ia e pōʻino ai ka uluʻana o Africa. No ka hoʻomakaʻana, ua kākoʻo ke kālā kōkua i kekahi mau aupuni i hanaʻinoʻia a me nā hana iʻehaʻia e hoʻonui i ka loiloi aupuni. He maikaʻi nāʻaelike kūkā maikaʻi loa, e kōkua ana i ka hoʻouluʻana i kaʻoihana paʻa, kahi waiwai paʻa a me ka loaʻaʻana i ka hōkele. ʻAʻoleʻo ka pilina kaulanaʻana i ka pane. He nui nā poʻe o ka'āpana kūloko i hoʻololi i nā mea likeʻole ma nā kaiaulu a puni oʻApelika, no laila,ʻaʻole e pono ke noʻonoʻo e noho wale ana ka poʻeʻilihune maʻAmelika e kali ana i nā pepa. Nui nā haʻawina aloha e hoʻololi nei, akā he mea maikaʻi keʻike iā lākou e hoʻokumuʻia ana maʻAmelika aʻaʻole ma New York aiʻole Silicon Valley.